آربیتراژ چیست؟

1401/06/08


قصد داریم در مقاله آربیتراژ چیست؟ به بررسی و معرفی آربیتراژ، انواع استراتژی های آربیتراژ، آربیتراژ در بازار نقدی، مزایای آربیتراژ و... بپردازیم و اهمیت آربیتراژ رو برای شما مورد بررسی قرار بدیم تا اطلاعاتی در این زمینه داشته باشین و بتونین با استفاده از این روش سود به دست بیارین.

در ابتدا می تونیم بگیم که آربیتراژ عبارت هست از خرید و فروش همزمان یک دارایی در بازارهای مختلف برای بهره برداری از تفاوت های جزئی در قیمت اون ها.آبیتراژ یک نوع استراتژی معاملاتی در ارز های دیجیتال به حساب میاد و معاملات آربیتراژ در سهام، کالاها و ارزها هم انجام میشه. آربیتراژ از ناکارآمدی های اجتناب ناپذیر در بازارها استفاده می کنه.

هرگاه ممکن هست هر سهم، کالا یا ارز در یک بازار با قیمت معینی خریداری بشه و همزمان در بازار دیگه ای با قیمت بالاتر فروخته بشه، می توان از آربیتراژ استفاده کرد. این وضعیت فرصتی برای سود بدون ریسک برای معامله گر ایجاد می کنه. در ادامه به ارائه اطلاعات بیشتری در مورد آربیتراژ می پردازیم.

آربیتراژ:

آربیتراژ چیست

آربیتراژ یکی از مفاهیم مهم علم در خرید و فروش همزمان یک دارایی در بازارهای مختلف به منظور کسب سود از تفاوت های جزئی در قیمت فهرست شده دارایی هست. از تغییرات کوتاه مدت در قیمت ابزارهای مالی یکسان یا مشابه در بازارهای مختلف یا به اشکال مختلف استفاده می کنه.

آربیتراژ در نتیجه ناکارآمدی های بازار وجود داره و هم از اون ناکارآمدی ها سوء استفاده می کنه و هم اونها رو برطرف می کنه. به عبارت دیگه آربیتراژ معامله ای هست که از تفاوت های کوچک در قیمت بین دارایی های یکسان در دو یا چند بازار استفاده می کنه. 

تاجر آربیتراژ دارایی رو در یک بازار خریداری می کنه و همزمان در بازار دیگه ای می فروشه تا مابه التفاوت این دو قیمت رو به جیب بزنه. تغییرات پیچیده تری در این سناریو وجود داره، اما همه به شناسایی ناکارآمدی بازار بستگی داره.

داوران، که معامله گران آربیتراژ نامیده میشن، معمولا به نمایندگی از موسسات مالی بزرگ کار می کنن. معمولاً شامل مبادله مقدار قابل توجهی پول هست و فرصت‌های چند ثانیه‌ای رو که ارائه می‌کنه، تنها با نرم‌افزار بسیار پیچیده قابل شناسایی و عمل هست.

علت اهمیت آربیتراژ:

نوبت این رسیده تا در این قسمت از مقاله، اهمیت اربیتراژ رو برای شما مورد بررسی قرار بدیم. معامله گران آربیتراژ در مسیر کسب سود، کارایی بازارهای مالی رو افزایش میدن. همونطور که اونها خرید و فروش می کنن، تفاوت قیمت بین دارایی های یکسان یا مشابه کاهش می یابد. دارایی های با قیمت پایین تر پیشنهاد قیمت میشن، در حالی که دارایی های با قیمت بالاتر فروخته میشن.

به این ترتیب آربیتراژ ناکارآمدی در قیمت گذاری بازار رو برطرف می کنه و نقدینگی رو به بازار اضافه می کنه.در ادامه مقاله آربیتراژ چیست در مورد استراتژی های آربیتراژ توضیح میدیم.

• آربیتراژ زمانی

آربیتراژ زمانی

یکی از انواع استراتژی های آربیتراژ، استراتژی زمانی هست. آربیتراژ زمانی به فرصتی گفته میشه که سهام یک شرکت خوب به دلیل نرسیدن به هدف کوتاه مدتش، فروخته میشه. این اتفاق به این دلیل اتفاق میافته که یه شرکت نتونسته درآمد مدنظرش رو در مدت زمان مشخص، برآورد کنه و بنابراین همین موضوع باعث میشه که قیمت سهام این شرکت در کوتاه مدت، کاهش یابد.

سرمایه‌گذارانی مانند وارن بافت و پیتر لینچ از چنین آربیتراژی در بازار استفاده کردن. این نوع آربیتراژ استراتژی هست که به دنبال سود بردن از تغییرات قیمتی کوتاه‌ مدتی هست که با چشم‌انداز بلندمدت همخوانی نداره. 

• آربیتراژ جغرافیایی یا فاصله ای (Spatial arbitrage)

آربیتراژ جغرافیایی

یکی دیگه از انواع استراتژی های آربیتراژ، استراتژی جغرافیایی هست. در بین انواع مختلف استراتژی های آربیتراژ، آربیتراژ جغرافیایی مهم ترین استراتژی آربیتراژ به شمار میره. آربیتراژ جغرافیایی به اختلاف قیمت‌ها در سطح یک کشور یا بین‌الملل اشاره می کنه. که تفاوت قیمت سهام یک شرکت در کشورهای مختلف نمونه ای از اختلاف قیمت ها هست.

برای درک بهتر موضوع می تونیم این مثال رو بزنیم که فرض کنیم سهام شرکتی در بازار سهام لس آنجلس 35.07 دلار و در بازار سهام نیویورک 36 دلار باشه، در این صورت خریدار در صورت امکان اون سهام رو از بازار لس آنجلس خریداری می کنه و در بازار لندن می فروشه.

• آربیتراژ آماری (Statistical arbitrage)

آربیتراژ آماری

یکی دیگه از انواع استراتژی های آربیتراژ، استراتژی آماری هست. آربیتراژ آماری به گروهی از استراتژی‌های مبادله‌ای گفته میشه که از تحلیل‌های آماری برای سرمایه‌گذاری‌ در پورتفوهای مخلتف استفاده می‌کنن. این استراتژی‌ها ممکن هست دوره‌های زمانی مختلفی رو پوشش بدن. هدف از اونها این هست که تا حد امکان نوسانات پورتفو رو کاهش بدن. این روش بسیار کمی و عددی هست.

• آربیتراژ مثلثی (Triangular arbitrage)

آربیتراژ مثلثی

یکی دیگه از انواع استراتژی های آربیتراژ، استراتژی مثلثی هست. آربیتراژ مثلثی معمولا در بازار ارزهای دیجیتال شکل می گیره. در آربیتراژ مثلثی یک ارز رو با ارز دیگه ای مبادله می کنن، سپس ارزی که تازه خریداری شده رو با یک ارز دیگه مبادله می کنن و در نهایت ارزی رو که در آخر خریداری کردن با اولین ارز خریداری شده، مبادله می کنن.

به دلیل این روش مبادله، به این نوع از آربیتراژ، آربیتراژ مثلثی میگن، زیرا سه بار مبادله انجام میشه و در نهایت به ارز ابتدایی بر میگردن. در چنین معاملاتی هنگامی سود به دست میاد که تفاوت قیمت ارزها بیشتر از کارمزد خرید و فروش ارزهای مبادله شده باشه.

• آربیتراژ غیرمتمرکز (Decentralized arbitrage)

آربیتراژ غیر متمرکز

از این استراتژی در صرافی‌های غیرمتمرکز یا بازارساز خودکار (AMM) استفاده میشه که با کمک برنامه‌های خودکار و غیرمتمرکز به نام قراردادهای هوشمند، قیمت جفت‌های معاملاتی کریپتو تعیین میشن. اگه قیمت‌های جفت‌های معاملاتی کریپتو به طور قابل‌توجهی با قیمت‌های نقدی اون‌ها در صرافی‌های متمرکز متفاوت باشه، معامله‌گران آربیتراژ می‌تونن، وارد بشن و از طریق تبدیل ارز میان یک صرافی غیرمتمرکز و متمرکز، سود کسب کنن.

• آربیتراژ در بازار نقدی

آربیتراژ در بازار نقدی

1.بازار سهام جهانی

با عرضه سهام شرکت های بین المللی و چند ملیتی در بورس های بزرگ جهانی، این بازارها به همدیگه متصل شدن و به صورت یکپارچه فعالیت می کنن. بعضی وقت ها در مدت زمان کوتاهی، قیمت یک سهم در این بازارها متفاوت هست. که در چنین شرایطی، بخاطر رصد پیوسته بازار در جانب ربات های معامله گر یا سرمایه گذاران و ارسال سریع سفارشات در حجم بالا، فاصله قیمتی از بین میره و بازار به تعادل میرسه.

2. آربیتراژ در بازار آتی

بخش عمده ای از معاملات آربیتراژی در بستر بازار آتی انجام میشن. در واقع فلسفه اصلی این نوع آربیتراژ، اختلاف قیمت بین بازار آتی و بازار نقد هست. فرآیند انجام معاملات به این صورت هست که قیمت یک دارایی مثل سهام یا کالا در بازار آتی نسبت به قیمت جاری اون در بازار نقد بالاتر هست و فاصله قیمتی طوری هست که آربیتراژ این دارایی حاشیه سود مناسبی به همراه داره.

در این حالت معامله گر دارایی مد نظرش رو در بازار نقد خریداری می کنه و معادل اون، یک قرارداد در بازار آتی به فروش می رسونه، که فاصله بین نرخ خرید و فروش این دارایی، برابر سود ناخالص اون خواهد بود. قابل توجه هست که در شرایط معکوس که قیمت نقدی بالاتر از نرخ بازار آتی هست، سرمایه گذاران هم زمان اقدام به اخذ دو موقعیت معاملاتی خرید و فروش در بازار آتی می کنن، یا به منظور فروش نقدی در آینده نزدیک، صرفا دارایی مذکور رو پیش خرید می کنن.

3. آربیتراژ در بازار جهانی ارز (فارکس)

به واسطه حجم بالای تراکنش ها و گستردگی ابزار معاملاتی در بازار جهانی ارز (فارکس)، موقعیت های آربیتراژی فراوانی وجود داره، اما تعداد معامله گران و سرعت اجرای سفارشات باعث میشه که همچین فرصت هایی سریع پوشش داده بشن. به همین دلیل امروزه ربات های معاملاتی مخصوص پیدا کردن و انجام معاملات آربیتراژی طراحی و ایجاد شدن.

4. بازار غیر رسمی ایران

التهابات ارزی یک دهه اخیر، یکی از نمونه های آربیتراژ در ایران هست. زمانی که اختلاف قیمت ارز دولتی و بازار آزاد افزایش می یافت، بیشتر آربیتراژگران اقدام به خرید ارز سهمیه ای دولتی میکردن و در بازار آزاد به فروش می رسوندن.

اختلاف نرخ ارز بین بازارهای منطقه ای هم فرصت مناسبی برای معامله گران محسوب میشد، زیرا اختلاف قیمت بازار تهران و سایر کلان شهرها با مناطق داخلی و خارجی، سود بدون ریسک و نسبتا زیادی رو برای اونها فراهم میکرد. هر چند این تفاوت نرخ هموراه  بین کشورهای همسایه وجود داره، اما آربیتراژ ارز در حالت عادی به دلیل اختلاف قیمت ها، زیاد مقرون به صرفه نیست.

توجه کنین که همچین فعالیت هایی منجر به خروج ارز و آسیب به نظام اقتصادی کشورها میشه و پیگرد قانونی داره. به طور کلی امروزه فرصت های آربیتراژی بازارهای نقدی، به خاطر گسترش تولید در سراسر دنیا، حذف از واسطه ها و تجارت الکترونیک، خیلی محدود شده و اغلب بازارها در شرایط تعادل قیمتی به سر می برن.

مزایای آربیتراژ چیست؟

مزایای اربیتراژ

در این پارت از مقاله آربیتراژ چیست؟ به بررسی برخی از مزایای آربیتراژ  می پردازیم که از موضوعات قابل اهمیت به شما میره.

• سود کم ریسک

یکی از مزایای آربیتراژ، سود کم ریسک هست. معاملات آربیتراژ مستلزم سود در برابر خطر بسیار کم هست، زیرا خرید و فروش به طور همزمان برای سود بردن از تغییرات قیمت انجام میشه. این احتمال وجود داره که معامله‌گران دیگه از همون فرصت آربیتراژ استفاده کرده و قیمت‌ها رو به طور نامطلوب بالا و پایین کنن. بنابراین زمان در معاملات آربیتراژ بسیار مهم هست و توسط مدیران صندوق‌ها و موسسات مالی اجرا و مدیریت میشه که می‌تونین از طریق اون ها سرمایه‌گذاری کنین.

• سیستم های قابل اعتماد

یکی دیگه از مزایای آربیتراژ این هست که سرعت، مبالغ هنگفت پول و حجم عظیمی از سهام در معاملات آربیتراژ نقش دارن. معامله‌گران به نرم افزارهای کامپیوتری پیچیده و بسیار کارآمد تکیه می‌کنن تا با تشخیص تغییرات جزئی قیمت و انجام معاملات خرید و فروش سهام در هزاران مورد، فرصت‌های آربیتراژ رو شناسایی کرده و کسب سود کنن.

• معاملات ایمن و سریع

یکی دیگه از مزایای آربیتراژ، معاملات ایمن و سریع هست. معاملات آربیتراژ به طور مطمئن و سریع توسط نرم افزارهای تجاری هوشمند انجام میشه که در برابر مداخله یا خطای انسانی نفوذ ناپذیر هست. اینها سرمایه ‌گذاری‌های کوتاه مدت هستن که ریسک پایینی دارن و میتونن سود رو تضمین کرده و از اختلاف قیمت موجود استفاده کنن. هیچ نقدینگی وجود نداره که تحت تاثیر نیروهای بازار قرار بگیره و دچار نوسان بشه.

خطرات آربیتراژ کدامند؟

خطرات اربیتراژ

در بازارهای اوراق بهادار مدرن، ریسک‌های روزمره نسبتا کم هستن، اما در موقعیت‌های خاص، به ویژه بحران‌های مالی، میتونه در معرض خطر خیلی زیادی باشه و میتونه منجر به ورشکستگی بشه. به صورت رسمی معاملات آربیتراژ دارای نقص منفی هستن. 

• کارمزد آربیتراژ

یکی از خطرات آربیتراژ، کارمزدهای اون هست. فراموش نکنین که ترید در دو صرافی، احتمالا هزینه‌های برداشت، سپرده و ترید به همراه خواهد داشت. در برخی موارد ممکن هست مقدار کل این کارمزدها به‌اندازه‌ای زیاد بشه که از سود شما هم بیشتر باشه.

برای جلوگیری از پرداخت کارمزدهای کلان، تریدرها باید به دنبال صرافی‌هایی با کارمزدهای بسیار پایین و رقابتی باشن. علاوه بر این، بهتر هست دارایی خودتون رو در چند صرافی پخش کنین و از اختلاف قیمت موجود در بازار به نفع خودتون استفاده کنین.

• حساسیت آربیتراژ به زمان

یکی دیگه از خطرات آربیتراژ، حساسیت به زمان هست. بهتره بدونین استراتژی آربیتراژ به زمان حساس هست؛ هرچه تعداد معامله‌گرانی که از این مدل استفاده میکنن، بیشتر بشه، اختلاف قیمت بین دو صرافی هم کمتر میشه.

در ادامه به معرفی چند مورد که روی زمان اجرای معاملات آربیتراژ تاثیر منفی می زارن، می پردازیم.

• سرعت تراکنش بلاک‌چین:

مدت زمان لازم برای انجام اعتبارسنجی در بلاکچین های مختلف، یکی از عوامل تأثیرگذار در قیمت آربیتراژ هست.

• چک‌های AMLصرافی‌ها:

هر زمان که مبالغ هنگفتی توسط یک معامله‌گر جابه‌جا میشه، صرافی‌ها معمولا چک‌های ضد پول‌شویی (AML) رو انجام میدن. در برخی موارد، چنین بررسی‌هایی ممکن هست هفته‌ها طول بکشه.

• سرورهای صرافی آفلاین:

این احتمال وجود داره که گاهی اوقات، صرافی‌ها شرایط محدودکننده‌ای برای برداشت و سپرده‌گذاری ارزهای دیجیتال بنا به دلایل مختلف در نظر بگیرن. در این شرایط استفاده از استراتژی آربیتراژ عملاً به ضرر شما خواهد بود.

• امنیت استراتژی آربیتراژ:

از اونجایی که معامله‌گران آربیتراژ باید وجوه زیادی رو در کیف پول‌های صرافی سپرده‌گذاری کنن، در معرض خطرات امنیتی مرتبط با هک صرافی و کلاهبرداری هستن؛ به عنوان مثال زمانی که یک صرافی به طور ناگهانی به فعالیت حرفه‌ای خودش پایان میده و سرمایه افراد از دست میره.

• ریسک طرف مقابل

یکی دیگه از خطرات آربیتراژ، ریسک طرف مقابل هست. آربیتراژ به ‌طور کلی شامل حرکت‌های بعدی پول نقد هست، که در معرض خطر ریسک متقابل هستن. اگه یه طرف قرارداد نتونه وظایف خودش رو نسبت به طرف مقابل انجام بده، این یک مشکل جدی محسوب میشه.

اگه یک تجارت منفرد یا بسیاری از معاملات مرتبط با یک طرف قرارداد واحد داشته باشن شکست یکی از طرفین تهدیدی هست که در صورت بحران مالی بسیاری از معامله گران شکست می خورن. این خطر به دلیل مقادیر زیاد اون باید جدی گرفته بشه تا بتونه به دلیل تفاوت قیمت‌های کوچک سود برسونه.

برای مثال اگه یه اوراق قرضه مورد ریسک رو خریداری می‌کنین، اون‌ها رو با CDSها بیمه کنین و از تفاوت بین گسترش پیوند اوراق قرضه و حق بیمه CDS سود ببرین. اما در بحران مالی اوراق قرضه به‌طور پیش‌فرض ممکن هست CDS نویسنده / فروشنده شکست بخوره. استرس بحران، باعث میشه معامله گران دائما با خسارات تند و تیز مواجه بشن.

نتیجه و جمع بندی:

تلاش کردیم در مقاله آربیتراژ چیست؟ به معرفی کامل آربیتراژ و مزایا و خطرات آربیتراژ، انواع استراتژی آربیتراژ و... ارائه کنیم. همونطور که گفتیم آربیتراژ خرید و فروش همزمان یک دارایی در بازارهای مختلف برای بهره برداری از تفاوت های جزئی در قیمت اون ها و کسب سود از این اختلاف قیمت هست.

شما نیز می تونین با کسب مهارت ها و اطلاعات بیشتر در مورد آربیتراژ از تغییرات کوتاه مدت در قیمت ابزارهای مالی یکسان یا مشابه در بازارهای مختلف یا به اشکال متفاوت کسب درآمد کنین.

 


نظرات کاربران در مورد آربیتراژ چیست؟
سوال امنیتی :4+87 = ?