فهرست مطالب
تراکنش ها موقع معامله ارزهای دیجیتال چطوری انجام میشن؟ چرا باید واسه هر تراکنش کارمزد بپردازیم؟ این کارمزدها به جیب چه کسایی میره؟ اصلا پرداخت کارمزد انتقال چه ضرورتی داره؟ آیا همه معاملات انواع ارزهای دیجیتال توی شبکه واحد و منسجم انجام میشن؟ این ها یه تعداد از سوالاتی هست که شاید واسه شما هم پیش اومده باشه، و نتونسته باشین توی ذهنتون جوابی براشون پیدا بکنین. در اینجا به همه این سوالات پاسخ خواهیم داد.
ما توی این مقاله قصد داریم واستون راجع به این کهکارمزد انتقال چیست و چرا اخذ میشود یه سری مطالب رو به همراه چند نکته کاربردی توضیح بدیم. پس تا آخر این مقاله با ما همراه باشید.
آشنایی با کارمزد انتقال
واسه انجام شدن تراکنش ارزهای دیجیتال، مثل هر تراکنش دیگه ای کارمزد کسر میشه؛ که اصطلاحا بهش فی (Transaction fee) یا همون کارمزد انتقال میگن. این امکان برای هر فرد وجود داره که کارمزد های انتقالی مختلفی رو واسه انجام معاملاتش انتخاب بکنه. موقع انتقال ارز دیجیتال هرچقدر که میزان کارمزد بالا باشه، به همون اندازه سرعت تراکنش و انقال هم بیشتر میشه؛ و هرچقدر که فی (کارمزد) در نظر گرفته شده کم باشه سرعت انتقال کاهش پیدا میکنه. به طوری که گاهی ممکنه انجام یک تراکنش ساده تا چند ماه و یا حتی تا بینهایت طول بکشه.
بعضی ها ممکنه این سوال واسشون پیش بیاد که چرا اصلا باید موقع انجام تراکنش کارمزد کسر بشه و این کار چه ضرورتی داره؟ چون که ارزهای دیجیتال ساختار متمرکزی ندارن، و مثل بانک یا موسسات مالی دیگه ای نیستن که برای انجام خدماتی که ارائه میدن کارمزد کسر بکنن. پس علت واقعی و فلسفه وجودی کارمزد انتقال چیه؟
ضرورت پرداخت کارمزد
کارمزد های انتقال اوایل پیدایش بیت کوین فقط به این دلیل بوجود اومدن که به عنوان ضد اسپم عمل بکنن، و از اضافه باری که روی شبکه بلاکچین ایجاد میشد جلو گیری میکردن. ولی با گذشت زمان به یکی از مهم ترین و اساسی ترین ارکان بلاکچین تبدیل شدن، و امروزه امکان انجام تراکنش بدون اون ها خیلی سخت و حتی غیر ممکن هست. واسه ارائه یه چشم انداز بهتر در مورد این که کارمزد انتقال چیست و چرا اخذ میشود لازمه که ضرورت پرداخت این کارمزد توی شبکه بلاکچین رو با دقت بیشتری بررسی کنیم.
تا سال 2010 کارمزد تراکنش واسه بیت کوین به قدری پایین و ناچیز بود که اصلا مساله مهمی به شمار نمی رفت. اما با رشد کردن قیمتش و افزایش تقاضایی که برای انجام تراکنش ها ایجاد شد، قیمت کارمزدهای انتقال هم روز به روز بالاتر رفت و به این شکلی که امروز هست دراومد.
هر بلاک از چندین تراکنش تشکیل میشه و بعد از این که توسط ماینر ها تایید شد، فرایند استخراج این بلاک ها شروع میشه. ساختار زنجیره ای که این بلاک ها در داخل یه شبکه خاص پیدا میکنن یک سیستم بلاکچین رو تشکیل میده، و این ساختار تونسته کل فلسفه وجودی ارزهای دیجیتال رو تا اینجا شکل بده.
در واقع ماینر داره به ازای وقت و انرژی که واسه کامل کردن هر تراکنش توی هر بلاک که اختصاص میده کارمزد دریافت میکنه. این کاری که توسط ماینرها انجام میشه خیلی مهم و ضروریه چون که باعث میشه ساختار یکپارچه شبکه بلاکچین و عملکردش همیشه حفظ بشه. در واقع وجود ماینرها واسه تایید معاملات و ادامه فعالیت سیستم بلاکچین یک رکن اساسی و حیاتی هست. به همین دلیل کارمزد انتقال به عنوان یه ابزار کاربردی ضرورت داره که توی ساختار این شبکه ها وجود داشته باشه.
عوامل تاثیرگذار بر کارمزد انتقال
بعد از این که توضیح دادیم کارمزد انتقال چیست و چرا اخذ میشود، نوبت به این میرسه که توضیح بدیم چه عوامل روی این کارمزد اثر میگذارن و فرق یک تراکنش با مقدار کارمزد خیلی پایین با یه تراکنشی که کارمزد انتقال خیلی بالایی داره چیه؟
در بالا هم اشاره کردیم، تراکنش هایی که کارمزد انتقال بالایی دارن سریع تر انجام میشن. دلیلش هم این هست که با توجه به این که حجم تراکنش ها داره روز به روز بیشتر میشه و معامله ارزهای دیجیتال رواج بالایی در بین مردم پیدا کرده، تعداد محدودی ماینر وجود داره که میتونه این معاملات رو تایید کنه و بهشون اعتبار بده. به همین دلیل توی سیستم بلاکچین تراکنش هایی اول از همه انجام میشن که کارمزدشون بالاتره، و بعد از انجام اون ها نوبت به انجام تراکنش ها با کارمزدهای انتقال پایین تر میرسه.
ممکنه بعضی ها بگن که ما برای انجام شدن تراکنشمون حالا هر چقدر هم که طول بکشه عجله ای نداریم، به خاط همین میخوایم که کارمزد انتقال رو توی معاملات مون در پایین ترین حد ممکن در نظر بگیریم. در این جا مشکلی که ممکنه پیش بیاد این هستش که کارمزد انتقال هرچقدر مقدارش پایین تر باشه به همون اندازه واسه ماینرها هم کم اهمیت میشه، و ممکنه که هیچ ماینری تاییدش نکنه. در صورت تایید نشدن تراکنش توسط ماینر ها این امکان وجود داره که پولتون تا ابد داخل شبکه بلاکچین بمونه و هیچ وقت نتونید خارجش کنین.
در نظر گرفتن مقدار کارمزد پایین همون قدر که میتونه دردسر ساز باشه، در نظر گرفتن کارمزد انتقال بالا هم به همون اندازه میتونه مشکلاتی رو ایجاد بکنه. به طوری که ممکنه با انتخاب کردن یک نرخ کارمزد خیلی بالا درصد زیادی از پولتون کم بشه و تراکنش به صرفه ای براتون نباشه. مثلا اگه برای انتقال رمزارز توی یه تراکنش 200 دلاری 100 دلار کارمزد پرداخت بکنین، در عمل نصف پولتون از دست میره و ضرر می کنین.
پس همیشه دقت داشته باشین که باید میزان کارمزد انتقالتون رو در حدی در نظر بگیرین که زیاد هزینه بر نباشه، و در کنارش توی مدت زمان مناسبی تراکنشتون انجام بشه. این اتفاق فقط زمانی میافته که شبکه ای که دارید در اون تراکنشتون رو انجام میدین به دقت بررسی و تحلیل کنین و در یک زمان مناسب انتقالتون رو انجام بدین.
از عوامل مهم دیگه ای که روی کارمزد انتقال تاثیر بسزایی داره نوع ارز دیجیتال و شبکه ای هست که ازش استفاده میشه. به عنوان مثال رمزارز بیت کوین به خاطر این که شبکه شلوغی داره و تعداد تراکنش ها در اون بالاست، بطبع کارمزد انتقالش هم نسبت به ارزهای دیجیتال دیگه بالاتره.
پس مهم ترین نکته اینه که قبل از انجام تراکنشتون نوع شبکه ای رو که قصد دارید توی اون انتقال ارز دیجیتالتون رو انجام بدید بررسی کنین. اگه دیدید که شبکه خیلی شلوغه کارمزد انتقالتون رو بالا در نظر بگیرید، ولی اگر شبکه خلوت بود با کارمزد پایین تر هم کارتون راه میافته.
کارمزد تراکنش ها در بیت کوین
تا اینجا باید کاملا فهمیده باشین که کارمزد انتقال چیست و چرا اخذ می شود. نکته اساسی که در مورد کارمزد انتقال بهش اشاره کردیم این هست که با توجه به نوع هر رمزارز این کارمزد میتونه متفاوت باشه. در این بخش کارمزد انتقال رو در مورد رمزارز بیت کوین بررسی خواهیم کرد.
همون طور که میدونید، بیت کوین یکی از معروف ترین ارزهای دیجیتال هست، و بیشترین مبلغ کارمزد انتقال رو تا به حال تونسته به خودش اختصاص بده، به طوری که چیزی در حدود 3700 تا 9170 ساتوشی برای انجام شدن هر تراکنش توی این شبکه بلاکچینی لازمه که هزینه بکنین.
توی این شبکه همه تراکنش ها به یک استخر حافظه منتقل میشن که بهش ممپول (Mempool) گفته میشه. ماینر ها هر تراکنش رو از داخل استخر انتخاب میکنن و توی بلاک خاصی قرار میدن تا فرایند استخراج شروع بشه. در این قسمت اکثراً استخراج کننده ها تراکنش هایی رو توی اولویت های انتخابی خودشون قرار میدن که کارمزد بالاتری داره، و از طریق ماین شدن هر بلاک به تدریج فرایند تراکنش ها هم کامل میشن.
شبکه انتقال بیت کوین یکی از شلوغ ترین و پرتراکنش ترین شبکه هاست. به همین دلیل لازمه دوباره یاد آوری کنیم که موقع انجام هر تراکنش کارمزد انتقالتون رو خیلی پایین در نظر نگیرین. چون این امکان وجود داره تراکنشتون هیچ وقت بطور کامل انجام نشه و پولتون توی سیستم بلاکچین گیر بیافته.
کارمزد تراکنش ها در اتریوم
شبکه اتریوم یکی دیگه از شلوغ ترین شبکه های ارز دیجیتاله که تراکنش های خیلی گسترده و بالایی در اون انجام میشه. گزارش هایی که اعلام شده نشون دهنده این هست که نرخ کارمزد توی این شبکه حتی تا 100 دلار هم تونسته بالا بره. همچنین توی سال های 2017 تا 2018 و اواسط سال 2020 این شبکه به عنوان گران ترین شبکه بلاکچینی برای انجام معاملات ارز های دیجیتال اعلام شد.
ماینرهای شبکه اتریوم تو این مدت تونستن سود های خیلی خوبی بدست بیارن، و گفته میشه بعضی استخراج کننده های اتریوم درامدشون در هر ساعت به مبلغی حدود 50000 هم میرسه. این کارمزدهای انتقال بالا واسه کسایی که قصد دارن توی این شبکه تراکنش انجام بدن مشکلات متعددی رو به وجود آورده.
ویتالیک بوترین بنیانگذار این شبکه بلاکچینی گفته که برای حل کردن این مشکل امیدواریم که با ارتقاع شبکه به اتریوم 2.0 مشکلات کاربرها حل بشه، و مبلغ کارمزدها به میزان چشم گیری پایین بیاد.
چیزی که کاملا واضحه این هست که انجام تراکنش توی این شبکه بلاکچینی با مبالغ پایین به هیچ وجه به صرفه نیست. در حال حاضر بهترین کاری که میتونید بکنین، این هست که هیچ انتقالی توی این شبکه انجام ندین و منتظر عرضه اتریوم 2.0 بمونید. به دلیل غیر قابل پیشبینی بودن دنیای رمزارزها فقط باید منتظر موند و دید که ارتقاع این شبکه بلاکچینی همراه با چه اتفاقات جدیدی خواهد بود.
کمترین کارمزد انتقال ارز دیجیتال
ارز دیجیتال بایننس کوین (BNB) متعلق به صرافی بایننس هست که تونسته توجه علاقمندان به صنعت ارزهای دیجیتال رو به خودش جلب کنه. از مزیت های مهم این رمزارز اینه که کارمزد انتقال خیلی پایینی داره و گفته میشه پایین ترین نرخ کارمزد انتقال در بین ارزهای دیجیتال رو تونسته به خودش اختصاص بده.
بلاکچین بایننس (BEP2) علاوه بر اینکه امکان معامله رمزارز بایننس کوین رو برای کاربرهاش فراهم کرده، ارزهای دیگه ای رو هم توی شبکه اش پشتیبانی میکنه که با یه کارمزد انتقال خیلی پایین، امکان معامله کردنشون توی این شبکه وجود داره. کارمزد های شبکه بلاکچین بایننس به حدی پایینه که گفته میشه کم تر از یک دهم کارمزهای شبکه اتریوم هست. اگه براتون مهمه که موقع انجام تراکنش، با کارمزد خیلی پایینی خرید و فروش هاتون انجام بشه؛ بهتون پیشنهاد می کنیم که این شبکه رو هم جز گزینه های انتخابی خودتون قرار بدین.
کارمزد تراکنش در سایر بلاکچین ها
در ادامه مقاله کارمزد انتقال چیست و چرا اخذ میشود؟ براتون میگیم که از جمله شبکه های بلاکچین دیگه ای که دارای کارمزد پایینی هستن میتونیم به ترون، بیت کوین کش، کاردانو و لایت کوین اشاره کنیم. کارمزد انتقال توی این شبکه گاهی به قدری پایین میاد که به پایین تر از یک سنت میرسه. علاوه بر کارمزد پایین مزیت دیگه ای که این شبکه ها دارن اینه که سرعت تراکنش هاشون خیلی بالا هست. کسایی که کارمزد انتقال پایین و سرعت بالا واسشون یک گزینه معاملاتی جذاب هست، این شبکه های بلاچینی رو هم میتونن برای معاملات خودشون در نظر بگیرن.
یکی دیگه از شبکه های بلاکچینی که کارمزد انتقال واقعا ناچیزی داره آی ال کوین (ILCOIN) هست که نسبت به بقیه کم تر شناخته شده و زیاد معروف نیست. توی هر بلاک این شبکه میلیون ها معامله انجام میشه، و این در حالیه که برای انجام تراکنش های عادی در شبکه های دیگه این عدد چیزی حدود یک تا ده هزار معامله توی هر بلاک هست.
راهکارهای کاهش کارمزد در شبکه بیت کوین
با توجه به این که بیت کوین یکی از پرطرفدار ترین ارزهای دیجیتال هست و نسبت به بقیه ارزهای دیجیتال ارزش بالاتری داره، شاید خیلی ها علاقمند به این باشن که بیشتر به خرید و فروش این رمزارز توی معاملات خودشون متمرکز بشن. اولین مشکلی که اشخاص موقع ترید بیت کوین با اون مواجه میشن، کارمزد بالای این رمزارز هست؛ که میتونه یه مانع واقعی ایجاد بکنه و برای افرادی که با مبالغ پایین قصد دارن این ارز دیجیتال رو معامله بکنن خیلی ناراحت کننده باشه.
به همین خاطر تصمیم گرفتیم که در این بخش نکاتی رو براتون بیان کنیم که با رعایت کردنشون میتونید به میزان قابل توجهی کارمزد انتقال تراکنش هاتون رو موقع خرید و فروش بیت کوین کاهش بدین. چند تا از این نکات مهم که توی انجام تراکنش ها لازمه بهشون توجه کنین عبارت هستند از:
• استفاده از شبکه لایتنینگ
لایتنینگ یه راهکار اف چین (Off-chain) هست، که برای شبکه بیت کوین در نظر گرفته شده. توی این فرایند اشخاص به جای معامله و انجام تراکنش از طریق شبکه بلاکچین این امکان رو پیدا میکنن که به صورت امن و دو طرفه پرداخت هاشون رو انجام بدن، که باعث میشه هم نرخ کارمزد انتقال به شدت پایین بیاد و هم سرعت انجام هر تراکنش به میزان چشم گیری افزایش پیدا میکنه. این کانال پرداختی دوطرفه به علت این که توی شبکه اصلی بیت کوین ثبت میشه به شبکه اصلی متصل هست و یک محیط کاملا امن رو برای انجام تراکنش ها پر سرعت ایجاد میکنه.
• کاهش تعداد تراکنش ها
اگه که ارز دیجیتال بیت کوین رو به مقدار زیادی از طریق صرافی برای کسب سود و با استراتژی های کوتا مدت خرید و فروش می کنین، مبالغی که به کیف پول اصلی خودتون انتقال میدین رو تا اوجایی که امکانش هست کاهش بدید. برای مثال بعد از انجام ترید های مختلف و کسب سود، اون مبلغ رو همون لحظه به کیف پول اصلی خودتون واریز نکنین. سعی کنین که تراکنش های خودتون رو برای چند ماه یک بار، یا اگه امکانش رو داشتین هر شش ماه یک بار انجام بدین. در این صورت کارمزد انتقال تراکنش هاتون به میزان قابل قبولی پایین میاد.
• پیدا کردن زمان مناسب
با تحلیل روند معاملات توی شبکه بیت کوین میتونین زمان هایی رو پیدا بکنین که ازدحام تراکنش ها در اون ساعات کم هستش. با کم شدن شلوغی شبکه میزان کارمزد ها هم پایین تر میاد، بهترین زمان برای انجام دادن تراکنش ها توی این ساعت ها هستش.
واسه آنالیز کردن تعداد تراکنش ها میتونید از سایت رسمی بلاکچین استفاده کنین، و تعداد تراکنش هایی رو که در انتظار تایید هستن ببینید. معمولا اوایل صبح و یا اواخر شب و همچنین زمان های مصادف با آخر هفته، تایم هایی هست که شبکه بیت کوین پایین ترین ازدحام تراکنش رو داره.
کاهش کارمزد در شبکه اتریوم
به دلیل این که شبکه اتریوم هم مثل شبکه بیت کوین کارمزدهای انتقال بالایی که داره اکثرا برای کاربرهاش دردسر ایجاد کرده. در اینجا یه سری نکات رو براتون توضیح میدیم، که با رعایت کردن اون ها میتونین میزان کارمزد انتقالتون رو پایین بیارین و هزینه هاتون رو کاهش بدین.
• استفاده از سایت های تحلیل داده
برای شبکه اتریوم یه سری سایت ایجاد شدن که کارشون تحلیل تعداد معاملات و شلوغی این شبکه هست. این سایت ها بعد از تحلیل نحوه تراکنش ها در بازه های زمانی طولانی میتونن که رفتار کاربرها رو کاملا پیش بینی کنن و زمان هایی رو بهتون ارائه میکنن که تعداد تراکنش ها به پایین ترین حد ممکن رسیده. این زمان های طلایی این فرض رو در اختیار شما قرار میده که بتونید کارمزد تراکنش هاتون رو به میزان مناسبی پایین بیارید.
• استفاده از توکن های گس
توکن های گس (Gas Token) توی شبکه اتریوم خرید و فروش میشن، و شما میتونین از طریق سایت رسمی گس توکن اون ها رو بخرین. کارمزد این توکن خیلی پایینه و شما میتونین به خریدن اون ها و جایگزین کردنشون با ارز دیجیتال اتریوم کارمزد انتقال رو کاهش بدین.
• استفاده از برنامه های غیر متمرکز
شما میتونین از یه سری برنامه های غیر متمرکز که به شبکه اتریوم وصل هستن هم استفاده کنین. این برنامه ها به کاربرای خودشون یه سری تخفیف هایی رو ارائه میکنن، که باعث میشه موقع انجام هر تراکنش میزان کارمزد انتقال با درصد تعیین شده ای کاهش پیدا کنه. از جمله این برنامه ها میتونیم به بالانسر، کیپردائو و یرن اشاره کنیم، که همگی کارمزد گس رو کاهش میدن.
موقع استفاده از این برنامه ها مواظب باشین که توی تله های فیشینگ گرفتار نشید. به همین دلیل بهتره قبل استفاده از این جور برنامه ها به صورت جدی و اساسی راجع به اونها تحقیق کنین، و هر برنامه ای رو که دیدید میگه خدمات کاهش کارمزد اتریوم ارائه میکنه سریع عضوش نشید و نصبش نکنین.
جمع بندی
توی این مقاله براتون یک گزارش کامل در مورد این که کارمزد انتقال چیست و چرا اخذ میشود، ارائه کردیم و سعی کردیم به سوالات متعددی که ممکنه در این باره واستون پیش بیاد پاسخ بدیم. آشنایی با کارمزد انتقال توی شبکه های بلاکچینی مختلف میتونه بهتون کمک کنه قبل از خرید و فروش و انجام تراکنشتون بتونید یک شبکه مناسب انتخاب بکنین، و با انجام تراکنش هایی با کارمزد پایین ارزهای دیجیتالتون رو منتقل کنین.
بعد از توضیحات کامل در مورد ضرورت کارمزد انتقال، روشهایی رو بهتون ارائه کردیم تا از طریق این روش ها بتویند کارمزدتون رو توی شبکه های بیت کوین و اتریوم که ازدحام تراکنش بالایی دارن در حد قابل قبولی پایین بیارید.
در کل آشنایی با کارمزد انتقال و این که بدونید کارمزد انتقال چیست و چرا اخذ میشود هم میتونه بهتون کمک کنه با دید بازتری تراکنش هاتون رو انجام بدین، و هم توی درک کردن ساختار زنجیره بلاک ها (سیستم بلاکچین) اطلاعات مفیدی رو واستون ارائه میکنه. امیدواریم بعد از خوندن این مقاله بتونید قبل از انجام هر تراکنش میزان کارمزدشو با توجه به شبکه اش محاسبه کنین، و از طریق روش هایی اقدام به معامله بکنین که کمترین کارمزد انتقال رو براتون دارن.
