صرافی ارز دیجیتال و پروتکل‌های بلاک‌چینی باید با سوء‌سازماندهی اساسی در ساختار پاداش‌دهی خود روبه‌رو شوند: مدلی که بر پاداش سرمایه تأکید دارد و مشارکت واقعی را نادیده می‌گیرد. مقاله‌ی جدید Naman Kabra، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل NodeOps، در این مقاله بسیاری از نواقص این ساختار را به‌چالش کشیده است.
مشکل مدل سرمایه‌محور
در سال‌های اخیر، staking به جای اینکه مشارکت فعال را تشویق کند، تبدیل به یک ابزار درآمد غیرفعال شده است. کاربران توکن‌ها را قفل می‌کنند، به اصطلاح شبکه را امن می‌سازند و پاداش می‌گیرند، اما اکثر این پاداش‌ها ناشی از انتشار بیش از حد توکن‌ها و تمرکز بر چیست که این نهایتاً به تورم و کاهش انگیزه‌های واقعی می‌انجامد.
مقاله پیشنهادی: آشنایی با انواع اصطلاحات رایج بازار ارزهای دیجیتال
مدلی که صرفاً به سرمایه تعلق می‌گیرد، شبکه را به سمت ساخت محتوای مصنوعی سوق می‌دهد. استیم‌هایی مانندOlympusDAOیا نسخه‌های اولیهSushiSwap، زمانی حجم قفل‌شده بالایی داشتند، اما با کاهش پاداش توکنی، کاربران خود را از دست دادند و ارزش کلی پروتکل به‌سرعت سقوط کرد.
راه‌حل: توکنومیکس مبتنی بر مشارکت فعال
کبرا پیشنهاد می‌دهد که به‌جایstakingسرمایه، باید staking تلاش واقعی و مؤثر محور پاداش‌دهی قرار گیرد. افرادی که زیرساخت را نگه می‌دارند، تراکنش‌ها را پردازش می‌کنند یا کاربران و توسعه‌دهندگان را جذب می‌کنند، باید مستقیماً بر اساس عملکردشان پاداش دریافت کنند. چنین مدل‌هایی در پروژه‌هایDePINنیز قابل مشاهده‌اند، جایی که اپراتورها بر اساس معیارهای قابل‌ارزیابی مانندuptimeوlatencyپاداش می‌گیرند.
مزیت‌های مدل جدید
- پایداری بلندمدت: پروتکل‌هایی که پاداش را بر اساس استفاده واقعی و فعالیت شبکه تنظیم کرده‌اند، مانندAaveوLido، در جذب و حفظ کاربران موفق‌تر عمل کرده‌اند؛ برخلاف پروژه‌هایی که به انتشار توکن وابسته بودند.
- شفافیت بیشتر: به جای صفحات داشبوردstakingکه فقط نشان‌دهنده میزان سرمایه قفل‌شده هستند، مدل مشارکت فعال نیاز به scoreboardهایی دارد که عملکرد و تأثیر واقعی مشارکت در شبکه را نشان دهد.
- جلوگیری از حباب‌سازی: سیستم فعلی که بر انتشار توکن تمرکز دارد، به‌سرعت می‌تواند به یک حباب تبدیل شود؛ اما مدل جدید مبتنی بر تولید ارزش واقعی، اعتبار و ثبات بیشتری فراهم می‌کند.
مقاله پیشنهادی: اقتصاد رمزنگاری چیست و چه تاثیری در رمزارزها دارد؟
مثال از پیامدها
مطالعاتMessariدر سال ۲۰۲۳ نشان داده‌اند که بسیاری از پروتکل‌هایDeFiکه بر انتشار توکن‌های جذاب اتکا داشتند، پس از کاهش انگیزه‌های مالی، شاهد افت شدید درTVLبودند. در مقابل، پروتکل‌هایی که پاداش‌ها را با بهره‌وری و فعالیت‌های ملموس پیوند داده‌اند، کاربران بیشتری را حفظ کرده‌اند.
گام‌های بعدی برای پیاده‌سازی
- تعریف معیارهای قابل‌سنجش مانند uptime، قابلیت پاسخ‌دهی تراکنش، یا جذب توسعه‌دهنده و مستندسازی این فعالیت‌ها.
- طراحی مدل‌هایی برای اندازه‌گیری مشارکت به‌جای سرمایه قفل‌شده.
- پیاده‌سازی سیستم‌هایی برای توزیع توکن بر اساس عملکرد حرفه‌ای و مستند شده.
- ایجاد بستری برای انتقال تدریجی ازstakingمبتنی بر سرمایه به عملکرد محور نگهداری شبکه.
جمع‌بندی
این مقاله به وضوح نشان می‌دهد که مدل فعلی توکنومیکس دچار نقص ذاتی است؛ جایی‌که سرمایه غیرفعال بر مشارکت واقعی اولویت دارد و بطور موقتی رشد تولید می‌شود که به زودی ناپایدار و بی‌پشتوانه می‌شود.Naman Kabra (NodeOps)با پیشنهاد توکنومیکس مبتنی بر عملکرد و مشارکت واقعی، چشم‌انداز جدید و پایدارتری برای اقتصاد توکنی در آینده وب۳ ترسیم کرده است.
