با تصویب و ابلاغ قانون جدید مالیات بر سوداگری و عایدی سرمایه(CGT)، ایران رسماً معاملات رمزارزی را مشمول مالیات کرد. این قانون که در تیرماه ۱۴۰۴ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و در مردادماه ابلاغ شد، هدف اصلی‌اش مقابله با سوداگری، کنترل نوسانات بازارهای مالی و هدایت نقدینگی به سمت فعالیت‌های مولد اقتصادی است.
رمزارزها نیز به‌عنوان یکی از دارایی‌های قابل‌معامله، به‌طور مستقیم تحت تأثیر این قانون قرار گرفته‌اند. این تغییرات در قوانین میتواند بر فعالیت انواع صرافی ارز دیجیتال و پلتفرم های معاملاتی ایرانی تاثیرگدار باشد.
رمزارز، یک دارایی مشمول مالیات
بر اساس مفاد این قانون، دارایی‌هایی مانند مسکن، خودرو، طلا، ارز، سهام، و همچنین رمزارزها مشمول مالیات بر عایدی سرمایه خواهند بود. به‌طور مشخص، رمزارزها با عنوان «رمزپول» یا «رمزارز (به جز رمزریال)» در این قانون تعریف شده‌اند و تمامی معاملات خرید و فروش آن‌ها مشمولCGTهستند.
مقاله پیشنهادی: بررسی آینده ارزهای دیجیتال در ایران
نحوه محاسبه مالیات بر رمزارزها
مبنای اخذ مالیات در این قانون، اختلاف قیمت خرید و فروش دارایی است؛ یعنی سود حاصل از فروش یک رمزارز نسبت به قیمت خرید آن، مشمول مالیات خواهد شد. نرخ مالیات نیز به صورت پلکانی و بر اساس مدت‌زمان نگهداری دارایی تعیین می‌شود:
- نگهداری کمتر از یک سال: مشمول ۲۰ تا ۴۰ درصد مالیات
- نگهداری بین یک تا دو سال: مشمول نرخ کمتر، مثلاً ۱۰ تا ۱۵ درصد
- نگهداری بیش از دو سال: ممکن است معاف از مالیات باشد یا نرخ آن به حداقل برسد
سازوکار اجرایی و الزامات قانونی
برای اجرای این قانون، دولت موظف است سامانه‌ای هوشمند برای رهگیری تراکنش‌های مالی طراحی کند. همچنین، صرافی‌های رمزارزی، دفاتر اسناد رسمی، سازمان ثبت و دیگر نهادهای مرتبط باید قبل از انجام هرگونه انتقال مالکیت، گواهی مالیاتی از سازمان امور مالیاتی دریافت کنند.
مقاله پیشنهادی: تأثیر ارزهای دیجیتال بر مالیات و درآمد دولت‌ها
معافیت‌ها و استثناءها
بر اساس جزئیات منتشر شده، برخی موارد از شمول مالیات مستثنی هستند؛ از جمله:
- رمزارزهایی که از طریق ارث یا هبه منتقل می‌شوند
- معاملاتی که قبل از اجرای کامل قانون و راه‌اندازی سامانه رهگیری انجام شده‌اند
- معاملات خرد در پلتفرم‌های دارای مجوز، در صورتی که به تشخیص سازمان امور مالیاتی غیرسوداگرانه تلقی شوند
نگرانی‌ها و چالش‌ها
هرچند اجرای این قانون به شفاف‌سازی و قانونی‌شدن بازار رمزارزها کمک می‌کند، اما چالش‌هایی نیز دارد؛ از جمله نبود زیرساخت کافی برای رهگیری دقیق تراکنش‌های رمزارزی، نگرانی فعالان بازار نسبت به مالیات‌های سنگین، و احتمال خروج سرمایه از بازارهای داخلی.
جمع‌بندی
با اجرای قانون مالیات بر عایدی سرمایه، ایران به جمع کشورهایی پیوسته که معاملات رمزارز را به رسمیت شناخته و مشمول مالیات می‌داند. برای کاربران فعال در این حوزه، شناخت دقیق مقررات جدید، ثبت دقیق تراکنش‌ها و بهره‌مندی از معافیت‌ها، ضروری‌تر از همیشه است.
