در فضای رو به گسترش صرافی ارز دیجیتال، بحث جدیدی میان دو چهره شاخص صنعت شکل گرفته است: ایده «طلا توکنی‌شده» که توسط پتر شیف مطرح شده و واکنش شدید چانگ‌پنگ ژائو را به دنبال داشته است. ژائو این مفهوم را یک «توکن اعتماد من دوست من(trust me bro)»خوانده که بر اعتماد به شخص ثالث تکیه دارد، نه بر فناوری بلاک‌چین کامل.
در این مطلب با ۴ بخش اصلی به بررسی این دیدگاه‌ها، فرصت‌ها و خطرات «طلا توکنی‌شده» می‌پردازیم.
ایده طلا توکنی‌شده از دید پتر شیف
پتر شیف، اقتصاددان و منتقد دیرینه بیت‌کوین، پروژه‌ای را معرفی کرده که قصد دارد طلا را به‌صورت دیجیتال و قابل انتقال تبدیل کند یعنی توکن‌سازی طلا.
او معتقد است:
- طلا قدرت خرید خود را حفظ می‌کند و مناسب‌ترین دارایی برای بلاک‌چین است.
- کاربران می‌توانند با اپلیکیشنی طلا بخرند، در انبار ذخیره شود و سپس مالکیت دیجیتال آن را منتقل کنند یا فیزیکی دریافت نمایند.
در نگاه شیف، این مدل قرابت بیشتری با وعده‌های رمزارزها دارد؛ یعنی ذخیره ارزش + نقدشوندگی دیجیتال.
مقاله پیشنهادی: مقایسه ارزهای دیجیتال و طلا
انتقاد شدید چانگ‌پنگ ژائو به مفهوم
در مقابل، ژائو بنیان‌گذار سابقBinance، این نوع دارایی‌ها را با لحنی تند مورد انتقاد قرار داده و گفته است که توکن‌سازی طلا، طلا نیست.
او در شبکه اجتماعیX(توییتر سابق) نوشته است:
“Tokenizing gold is NOT ‘on-chain’ gold. It’s tokenizing that you trust some third party will give you gold at some later date…”
وي این نوع توکن‌ها را مصداق«trust me bro token»خواند.
او نکات زیر را برجسته کرد:
- وابستگی به متولی ثالث(custodian)باعث می‌شود که اصل غیرمتمرکز بودن حوزه رمزارزها زیر سؤال برود.
- سابقه تاریخی مشکلات در ذخیره‌سازی طلا، مثل مصادره طلا در دهه‌ها قبل، ریسک جدی برای این مدل است.
مقاله پیشنهادی: طلای دیجیتال چیست؟ بایدها و نبایدهای خرید طلای دیجیتال
فرصت‌ها و ریسک‌های طلا توکنی‌شده
فرصت‌ها
- افزایش نقدشوندگی طلا: امکان خرید کسری از طلا برای افراد معمول، با هزینه کمتر.
- تلفیق تکنولوژی بلاک‌چین با دارایی سنتی می‌تواند دسترسی را آسان‌تر کند.
ریسک‌ها
- عدم شفافیت کامل: ممکن است کاربر واقعا مالک طلا نباشد بلکه فقط ادعای مالکیت داشته باشد.
- وابستگی به شخص ثالث و ساختار متولی، که در شرایط بحرانی ممکن است نتیجه‌ی مطلوب را نداشته باشد.
- این مدل هنوز نتوانسته فراگیری پیدا کند؛ ژائو معتقد است به‌خاطر همین ساختار، هیچ «سکه طلا» واقعا فراگیر نشده است.
نتیجه‌گیری و چشم‌انداز
بحث میان ژائو و شیف، نمایانگر یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های حوزه رمزارزها و دارایی‌های دنیای واقعی(RWA)است: آیا می‌توان یک دارایی سنتی مثل طلا را واقعاً روی بلاک‌چین آورد یا اینکه گزینه‌های موجود صرفاً وعده‌های دیجیتالی هستند؟
اگر به‌دنبال ورود به بخش طلا توکنی‌شده هستید، به نکات زیر توجه کنید:
- بررسی دقیق متولی، امکان بازخرید فیزیکی، شرایط ذخیره‌سازی طلا.
- میزان اعتماد لازم برای این مدل اگر حس می‌کنید نمی‌خواهید روی وعده شخص ثالث حساب کنید، شاید مسیر دیگری مناسب‌تر باشد.
- وضعیت مقررات کشور خودتان: این مدل هنوز در بسیاری از کشورها چارچوب کامل ندارد.
در پایان، طلا توکنی‌شده می‌تواند گزینه‌ای جذاب برای برخی باشد، اما هنوز با پرسش‌های کلیدی و ریسک‌های بنیادین روبه‌روست.
