اتریوم به عنوان یکی از بزرگترین و برجسته‌ترین بلاکچین‌های جهان، به ویژه پس از ارتقاء به سیستم اثبات سهام (Proof of Stake یا PoS)، با چالش‌های جدیدی روبرو شده است. یکی از این چالش‌ها، تمرکز در فرآیند استیکینگ و تولید بلاک‌ها است که می‌تواند تهدیدی جدی برای تمرکززدایی، امنیت و شفافیت این شبکه باشد. این مقاله از سری مقالات خرید اتریوم با تمرکز بر جدیدترین اظهارات ویتالیک بوترین، یکی از بنیان‌گذاران اتریوم، در خصوص تمرکز در تولید بلاک‌ها و استیکینگ، به بررسی این چالش و ارائه راه‌حل‌های پیشنهادی برای مقابله با آن خواهد پرداخت.
اثبات سهام (PoS) و مشکلات تمرکز
پس از گذار ارز اتریوم از سیستم اثبات کار (Proof of Work یا PoW) به اثبات سهام، تمرکز بیشتری بر روی استیکینگ قرار گرفته است. در این سیستم، به جای استفاده از توان محاسباتی برای ایجاد بلاک‌ها، افرادی که مقدار مشخصی از ارز دیجیتال اتریوم (ETH) دارند، قادر به شرکت در فرآیند تولید بلاک‌ها هستند. این تغییر از نظر بهره‌وری انرژی و کاهش انتشار کربن به نفع شبکه اتریوم بود، اما مشکلات جدیدی نیز پدیدار شد که یکی از آنها، تمرکز استیکینگ است. در جدیدترین اظهار نظرها، ویتالیک بوترین نگرانی خود را از تمرکز در فرآیند استیکینگ و تولید بلاک‌ها ابراز کرده است. طبق گزارشی، در دو هفته اول اکتبر، دو نهاد اصلی بیش از ۸۸ درصد از بلاک‌های اتریوم را تولید کرده‌اند. این سطح از تمرکز می‌تواند به کاهش امنیت شبکه و بروز مشکلاتی نظیر سانسور تراکنش‌ها منجر شود.
چرا تمرکز استیکینگ تهدیدی برای اتریوم است؟
تمرکز در فرآیند استیکینگ تهدیدی جدی برای اصول بلاکچین، به ویژه اصل تمرکززدایی است. در شرایطی که تنها چند نهاد کنترل بیشتری بر فرآیند تولید بلاک‌ها داشته باشند، امکان سانسور تراکنش‌ها یا دستکاری شبکه افزایش می‌یابد. این مسئله می‌تواند اعتماد کاربران به شبکه را کاهش داده و اتریوم را از اصول اولیه خود دور کند. بوترین هشدار داده است که اگر استخرهای کوچک استیکینگ به سمت استخرهای بزرگ‌تر حرکت کنند، تمرکز بیشتری ایجاد خواهد شد. در این حالت، فرآیند استیکینگ ممکن است کمتر سودآور شود و فشار بیشتری بر دارندگان اتر وارد کند. این روند در نهایت به کاهش پویایی شبکه و افزایش خطرات امنیتی منجر خواهد شد. یکی از اولین قدم ها برای انجام معاملات ارز دیجیتال ساخت کیف پول اتریوم است.
پیشنهادهای ویتالیک بوترین برای کاهش تمرکز
ویتالیک بوترین، به منظور مقابله با مشکلات ناشی از تمرکز استیکینگ، چندین راه‌حل را مطرح کرده است. یکی از این پیشنهادات، محدود کردن میزان اتر قابل استیک توسط هر کاربر است. این پیشنهاد می‌تواند مانع از افزایش قدرت نهادهای بزرگ در فرآیند استیکینگ شده و توزیع منصفانه‌تری از قدرت در شبکه ایجاد کند. پیشنهاد دیگر بوترین، محدود کردن جریمه‌های استیکینگ به ۱۲.۵ درصد از اتر استیک شده است. این اقدام به کاهش ریسک‌های مرتبط با استیکینگ کمک کرده و انگیزه بیشتری برای کاربران فراهم می‌کند تا در فرآیند استیکینگ مشارکت کنند، بدون اینکه نگران از دست دادن سرمایه خود باشند.
بوترین همچنین مدلی دو لایه برای استیکینگ پیشنهاد کرده است که شامل یک لایه پر ریسک (قابل اسلش شدن) و یک لایه بدون ریسک (غیر قابل اسلش) است. این مدل می‌تواند به کاهش تمرکز کمک کند و امکان کسب درآمد از ارزهای دیجیتال را برای کاربران در شرایطی متعادل‌تر فراهم سازد. در این مدل، کاربران می‌توانند بسته به میزان ریسک‌پذیری خود، در فرآیند استیکینگ مشارکت داشته باشند.
راه‌حل‌های فنی برای مقابله با تمرکز
علاوه بر پیشنهادات اقتصادی، بوترین به راه‌حل‌های فنی نیز اشاره کرده است. یکی از این راه‌حل‌ها، لیست‌های درج اجباری در انتخاب فورک است که در آن وظیفه انتخاب تراکنش‌ها به پیشنهاد دهنده یا استیکر بازمی‌گردد و سازنده تنها ترتیب تراکنش‌ها را انتخاب می‌کند. این روش می‌تواند از تمرکز بیش از حد بر روی سازندگان بلاک جلوگیری کند و توزیع قدرت را در شبکه بهبود بخشد. راه‌حل دیگری که بوترین مطرح کرده است، BRAID نام دارد که فرآیند تولید بلاک را بین چند بازیگر تقسیم می‌کند. در این روش، هر بازیگر نیاز به پیچیدگی متوسطی برای به حداکثر رساندن درآمد خود دارد. این سیستم می‌تواند به کاهش تمرکز کمک کرده و فرآیند تولید بلاک‌ها را در شبکه به شکلی توزیع‌شده‌تر انجام دهد.
نتیجه‌گیری
در نهایت، تمرکز در فرآیند استیکینگ و تولید بلاک‌ها یکی از چالش‌های جدی است که می‌تواند به خطر افتادن اصول اولیه اتریوم منجر شود. ویتالیک بوترین با ارائه پیشنهادات اقتصادی و فنی، تلاش دارد تا این مشکل را کاهش دهد و از تمرکز قدرت در دست چند نهاد بزرگ جلوگیری کند. با پیاده‌سازی این راه‌حل‌ها، می‌توان انتظار داشت که اتریوم همچنان به عنوان یکی از مهمترین پلتفرم‌های بلاکچین باقی بماند و فرصت‌های کسب درآمد از ارزهای دیجیتال به شکلی منصفانه و شفاف برای همه کاربران فراهم باشد. تمرکززدایی نه تنها از بروز مشکلات امنیتی جلوگیری می‌کند، بلکه اعتماد عمومی را به شبکه افزایش داده و رشد بیشتر آن را در آینده تضمین می‌کند.
منبع مقاله: 101blockchains
